Het is mogelijk om een hypothecaire lening voor de financiering van een eigen woning (deels) af te sluiten bij iets of iemand anders dan een financiële instelling. Dat kan bijvoorbeeld ook bij een vriend of familielid. Huizenbezitters met een lening bij een familielid of vriend kunnen ook gebruik maken van de hypotheekrenteaftrek.

Toetsing
Bij een familielening zal de Belastingdienst wel toetsen of de verschuldigde rente een reële vergoeding is voor het ter beschikking stellen van de lening. De rente die op de lening wordt gerekend moet marktconform zijn. De inspecteur kijkt bij de beoordeling of sprake is van een lening en naar het overeengekomen rentepercentage. Daarbij kijkt hij onder andere welk rentepercentage financiële instellingen zouden aanbieden bij een vergelijkbare hypothecaire lening op het moment van afsluiten van de lening. Op de website van de Belastingdienst zijn voorbeelden te vinden van de wijze waarop de inspecteur de hoogte van het rentepercentage beoordeelt. Als het rentepercentage fiscaal acceptabel is en aan de overige voorwaarden is voldaan, is de betaalde rente aftrekbaar als eigenwoningrente.

Kwijtschelding rente
Als de verstrekker van de lening de rente kwijtscheldt, is de rente niet aftrekbaar. De rente moet immers wel op de belastingplichtige ‘drukken’ om voor aftrek in aanmerking te komen. Daarnaast is het nog van belang om op te merken dat de vordering waarop de rente wordt betaald voor de verstrekker van de lening tot de box 3-grondslag behoort.

Schenking
Los van het bovenstaande kan degene die geld heeft uitgeleend een schenking doen. Voor de schenkingsvrijstelling in familieverband geldt bijvoorbeeld dat ouders hun kind jaarlijks € 6.633 (bedrag 2024) belastingvrij mogen schenken. Aan deze vrijstelling zijn geen voorwaarden verbonden, het kind mag dit bedrag vrij besteden. Rentekosten verliezen niet hun karakter als aftrekbare kosten als zij kunnen worden besteed uit in de persoonlijke sfeer ontvangen bedragen.

Geen onwenselijke fiscale constructie
Het kabinet vindt de mogelijkheid van renteaftrek voor de financiering van de eigen woning en het benutten van de schenkingsvrijstelling daarom niet onwenselijk. Naar de mening van het kabinet is daarom ook geen sprake van een bevoordeling ten opzichte van belastingplichtigen die een lening afsluiten bij een financiële instelling (zij kunnen immers ook een schenking gebruiken voor het betalen van rente en aflossing), of belastingplichtigen die schenkingen ontvangen en de gelden besteden aan andere doeleinden. Er is volgens het kabinet geen sprake van een onwenselijke fiscale constructie.

Tip: Omdat er geen sprake is van een onwenselijke fiscale constructie heeft het kabinet geen plannen om de hypotheekrenteaftrek in deze situatie te beperken.